برادران یتیم (قرآن)خداوند در سوره کهف به دو برادر یتیم اشاره کرده است، و دیواری را که حضرت خضر علیه‌السلام برای آنها ترمیم کرده بود به خاطر محفوظ داشتن گنج نهاده شده در زیر دیوار برای دو برادر یتیم بود. ۱ - ترمیم دیواردیوار ترمیم شده به دست خضر علیه‌السّلام در مالکیت دو برادر یتیم بود: و اما الجدار فکان لغلـمین یتیمین... و کان ابوهما صالحا. و اما آن ديوار، از آن دو نوجوان يتيم در آن شهر بود و زير آن، گنجى متعلق به آن دو وجود داشت و پدرشان مرد صالحى بود. ۲ - محافظت از گنج برادرانمحفوظ داشتن گنج نهاده شده در زیر دیوار برای دو برادر یتیم هدف خضر علیه‌السّلام از ترمیم دیوار فرسوده بود: و اما الجدار فکان لغلـمین یتیمین... و کان ابوهما صالحا. در این آیه حضرت خضر علیه‌السّلام پرده از روی راز سومین کار خود یعنی تعمیر دیوار بر می‌دارد و چنین می‌گوید: اما دیوار متعلق به دو نوجوان یتیم در شهر بود، و زیر آن گنجی متعلق به آنها وجود داشت و پدر آنها مرد صالحی بود (و اما الجدار فکان لغلامین یتیمین فی المدینة و کان تحته کنز لهما و کان ابوهما صالحا). پروردگار تو می‌خواست آنها به سر حد بلوغ برسند، و گنجشان را استخراج کنند (فاراد ربک ان یبلغا اشدهما و یستخرجا کنزهما). این رحمتی بود از ناحیه پروردگار تو (رحمة من ربک). و من مامور بودم به خاطر نیکوکاری پدر و مادر این دو یتیم آن دیوار را بسازم، مبادا سقوط کند و گنج ظاهر شود و به خطر بیفتد. در پایان برای رفع هرگونه شک و شبهه از موسی، و برای اینکه به یقین بداند همه این کارها بر طبق نقشه و ماموریت خاصی بوده است اضافه کرد: و من این کار را به دستور خودم انجام ندادم، بلکه فرمان خدا و دستور پروردگار بود (و ما فعلته عن امری). آری این بود سر کارهایی که توانایی شکیبایی در برابر آنها نداشتی (ذلک تاویل ما لم تسطع علیه صبرا). ذکر یتیمی دو پسر، و وجود گنجی متعلق به آن دو در زیر دیوار، و این معنا که اگر دیوار بریزد گنج فاش گشته از بین می‌رود، و اینکه پدر آن دو یتیم مردی صالح بوده، همه زمینه چینی برای این بوده که بفرماید: فاراد ربک ان یبلغا اشدهما و یستخرجا کنزهما، و جمله، رحمة من ربک، تعلیل این اراده است. پس رحمت خدای تعالی سبب اراده او است به اینکه یتیم‌ها به گنج خود برسند، و چون محفوظ ماندن گنج منوط به اقامه دیوار روی آن بوده، لا جرم خضر آن را به پا داشت، و سبب برانگیخته شدن رحمت خدا همان صلاح پدر آن دو بوده که مرگش رسیده و دو یتیم و یک گنج از خود به جای گذاشته است. ۳ - پانویس
۴ - منبعفرهنگ قرآن، مرکز فرهنگ و معارف قرآن، برگرفته از مقاله «برادران یتیم». |